Τρίτη 15 Μαΐου 2012

Πόσους πλανήτες καταναλώνουμε;


Στις πρώτες θέσεις των υπερκαταναλωτικών χωρών φιγουράρουν χώρες όπως το Κατάρ, τα Αραβικά Εμιράτα, το Βέλγιο και η Δανία



Το WWF δημοσίευσε την έκθεση Ζωντανός ΠλανήτηςΟι Έλληνες καταναλώνουν σαν να είχαν στη διάθεση τους τρεις πλανήτες, καταναλώνοντας τριπλάσιους φυσικούς πόρους, ενώ ο μέσος όρος των υπόλοιπων χωρών, που επίσης υπερκαταναλωνει, χρησιμοποιεί τους διπλάσιους φυσικούς πόρους από όσους είναι διαθέσιμοι. 

Το WWF δημοσίευσε την έκθεση Ζωντανός Πλανήτης όπου ταξινομεί τις χώρες ανάλογα με τον τρόπο που παράγουν και καταναλώνουν την ενέργεια το νερό και τους υπόλοιπους φυσικούς πόρους, αλλά και ανάλογα με τρόπο που διαχειρίζονται χερσαία και υδάτινα οικοσυστήματα. 

Η Ελλάδα αν και χωρίς ιδιαίτερη βιομηχανική ή αγροτική παραγωγή καταλαμβάνει την 22η θέση στον κατάλογο των 149 χωρών εξαιτίας του ατομικού μοντέλου κατανάλωσης των πολιτών της. 

Στις πρώτες θέσεις φιγουράρουν χώρες όπως το Κατάρ, τα Αραβικά Εμιράτα του Κουβέιτ που δείχνουν να αγνοούν ότι οι φυσικοί πόροι της γης εξαντλούνται, αλλά και το Βέλγιο η Δανία ο Καναδάς και η Ολλανδία. 

Στις τελευταίες θέσεις έρχονται χώρες που σημειώνουν χαμηλά ποσοστά ανάπτυξης και δεν έχουν πρόσβαση σε βασικά αγαθά. 

Μάλιστα υπολογίζεται ότι το οικολογικό αποτύπωμα των αναπτυγμένων χωρών είναι πέντε φορές μεγαλύτερο από ότι των φτωχών χωρών γεγονός που γεννά αδικίες και ανισότητες. 

Σύμφωνα με την Έκθεση Ζωντανός Πλανήτης, από το 1970 έχει εξαφανιστεί το 30% των ειδών της βιοποικιλότητας ενώ έχουν υποστεί μεγάλη υποβάθμιση και τα οικοσυστήματα. 

Όπως υπογραμμίζει η έκθεση, οι επιπτώσεις της έντονης αστικοποίησης και της συγκέντρωσης των ανθρώπων σε μεγάλες πόλεις θα εντείνει το πρόβλημα και θα απειλήσει την ασφάλεια την υγεία και την ευημερία του πλανήτη και γι αυτό είναι ανάγκη να αλλάξουμε τον τρόπο διαχείρισης της φύσης. 
Η έκθεση προτείνει 16 άξονες προτεραιότητας, μεταξύ των οποίων η βελτίωση των καταναλωτικών προτύπων, η οικονομική αποτίμηση των φυσικών πόρων ώστε να γίνεται ορθολογικότερη η διαχείρισή τους και η δημιουργία νομικών και πολιτικών πλαισίων που διευκολύνουν τη δίκαιη πρόσβαση σε τροφή, νερό και ενέργεια. 

Κυριακή 6 Μαΐου 2012

Επιστροφή στην ελιά



Αναδημοσίευση από την Εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Της Ιωάννας Φωτιάδη 

Με την ελαιοκομία θα ασχοληθεί το 51,5% όσων θέλουν να επιστρέψουν στην επαρχία 
«Ξεφόρτωσε την ελιά, να σε φορτώσει λάδι» λέει η λαϊκή παροιμία, η οποία εσχάτως ηχεί πιο επίκαιρη από ποτέ. Πρόσφατη έρευνα αποδεικνύει τη στροφή των Νεοελλήνων στην αγροτική παραγωγή ως διέξοδο από την κρίση, και κυρίως στην ελαιοκομία. Σύμφωνα με σφυγμομέτρηση της Kapa Research για λογαριασμό του Ελληνικού Γεωργικού Οργανισμού «Δήμητρα», το 51,5% όσων σκέφτονται να επιστρέψουν στην επαρχία (συνολικά το 68,2% των ερωτηθέντων, εκ των οποίων το 47,6% σκοπεύει να ασχοληθεί με τον αγροτικό τομέα) έχει στόχο να ασχοληθεί με την ελαιοκομία, τόσο με την καλλιέργεια της ελιάς όσο και με την επεξεργασία και τυποποίηση του ελαιολάδου και των υποπροϊόντων. 

Η ερμηνεία μοιάζει απλή: στην ελληνική γη είναι διάσπαρτα ελαιόδεντρα, τα οποία ευδοκιμούν λόγω κλίματος ακόμα και με μηδενική φροντίδα. Πολλοί κάτοικοι μεγάλων πόλεων έχουν κληρονομήσει ρίζες λιόδεντρων στις ιδιαίτερες πατρίδες τους, από τις οποίες συχνά εξασφάλιζαν το λάδι της χρόνιας. Bέβαια, κοινός τόπος έως και σήμερα ήταν η εγκατάλειψη εκτάσεων με ελιές από τους ιδιοκτήτες τους, επειδή βρίσκονταν μακριά ή επειδή έκριναν την ενασχόληση ασύμφορη - η τιμή πώλησης του ελαιολάδου βρισκόταν για χρόνια σε «ελεύθερη πτώση». Καθώς, όμως, έχει ο καιρός γυρίσματα, η καλλιέργεια της ελιάς ανεβαίνει και πάλι στην αξιακή κλίμακα των Ελλήνων. 

«Παλιά ο κόσμος έκρινε ότι δεν άξιζε να καλλιεργεί ένα μικρό κτήμα» αναφέρει στην «Κ» έμπειρος γεωπόνος, «τώρα όμως η «μονάδα μέτρησης» αλλάζει. Από μια έκταση τριών στρεμμάτων με ελιές μια οικογένεια βγάζει το λάδι της χρονιάς και με το παραπάνω. Αυτό αποτελεί μια σημαντική ελάφρυνση του οικογενειακού προϋπολογισμού». Επίσης, η καλλιέργεια της ελιάς παρουσιάζει σημαντικά πλεονεκτήματα. «Δεν είναι μια ιδιαίτερα απαιτητική καλλιέργεια, η εντατική δουλειά συμπυκνώνεται το πολύ σε δύο μήνες: στη συγκομιδή περισσότερο και εν συνεχεία στη λίπανση, επιτρέποντας στον καλλιεργητή να έχει και άλλες επαγγελματικές ασχολίες». 

Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, οι μισοί εκ των ερωτηθέντων (51,5%) ενδιαφέρονται να ασχοληθούν με τις βιολογικές καλλιέργειες. Εν προκειμένω και στην ελαιοκομία παρατηρείται αυτή η μετάβαση. Η αλλαγή των καλλιεργητικών μεθόδων είναι πιο εύκολη για τους ελαιοπαραγωγούς, σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα οι γεωργοί εφαρμόζουν ήδη βιολογική διαχείριση, χωρίς να το ξέρουν! Οι παγίδες δάκου, που είναι μέρος της βιολογικής διαχείρισης, έχουν επικρατήσει έναντι των χημικών ψεκασμών, όπως προτιμάται και η οργανική λίπανση για λόγους οικονομίας. Ο 38χρονος Σταύρος Λουκαρέας εντάχθηκε πριν από 4 χρόνια στην ομάδα των «Βιο-Λόγων Μάνης» και αποφάσισε να περάσει από τη συμβατική στη βιολογικη καλλιέργεια. «Ηθελα να αποφύγω τα δηλητήρια, που από παιδί εισέπνεα» λέει με ειλικρίνεια. «Τώρα χρησιμοποιώ για λίπανση κοπριά από γίδια, βιολογικά σκευάσματα, ενώ ξεκίνησα να ψεκάζω με βιολογικό χαλκό», εξηγεί. Η μείωση του καρπού κατά τη μετάβαση προβληματίζει βέβαια τον νεαρό βιοκαλλιεργητή, ωστόσο, η υψηλότερη τιμή πώλησης του βιολογικού (2,90 ευρώ το κιλό) έναντι του συμβατικού ελαιόλαδου (2,20 - 2,30 ευρώ το κιλό) εξισορροπεί κάπως την κατάσταση. 

Παγκόσμια διάκριση 

Στην άλλη άκρη της Ελλάδας, στον ακριτικό Εβρο, η ελαιοκομία όχι μόνον ανθεί αλλά τα προϊόντά της κερδίζουν εντυπώσεις παγκοσμίως. Ο λόγος για το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο του ελαιοτριβείου «Κύκλωπας» από τη Μάκρη Αλεξανδρούπολης, που κέρδισε την Κυριακή το χρυσό μετάλλιο στην Πορτογαλία σε διεθνή διαγωνισμό για έξτρα παρθένα ελαιόλαδα, ενώ έχει πολλάκις διακριθεί (2008, 2010, 2012) και στο ελληνικό Φεστιβάλ Ελαιολάδου. «Εδώ, λόγω κλίματος, κάνουμε τη συγκομιδή πιο νωρίς απ' ό,τι στην υπόλοιπη Ελλάδα, με αποτέλεσμα ο καρπός να είναι ακόμα πράσινος και να διατηρεί πολλά από τα αρώματα της τοπικής μας ποικιλίας» λέει στην «Κ» η γεωπόνος και μέλος της οικογενειακής επιχείρησης κ. Βάλια Κελίδου. «Είμαστε πολύ προσεκτικοί κατά το μάζεμα της ελιάς, ώστε να μην τραυματιστεί ο καρπός, χρησιμοποιούμε δονητικό μηχάνημα ελιάς και ελαιοραβδιστικά» επισημαίνει η κ. Κελίδου. «Δεν είμαστε στη βιολογική καλλιέργεια, αλλά τηρούμε με συνέπεια τους κανόνες στη λίπανση και το ράντισμα» συμπληρώνει. Η οικογένεια κατέχει 10.000 ελαιόδεντρα, ενώ επιλεκτικά συνεργάζεται και με παραγωγούς της περιοχής. «Το λάδι μας προμηθεύει τις αγορές της Θράκης» καταλήγει η κ. Κελίδου, «αν και τώρα μετά τη βράβευση φλερτάρουμε δειλά με την ιδέα να εξάγουμε».  

Τρίτη 1 Μαΐου 2012

Nέος Δασικός Κώδικας στη Βραζιλία διχάζει


Mετά από πολύμηνες διαβουλεύσεις στο Κοινοβούλιο της Βραζιλίας, ένα αμφιλεγόμενο νομοσχέδιο για την προστασία των τροπικών δασών από την αποψίλωση προκαλεί τριγμούς στην κυβερνητική σταθερότητα.

Δυσοίωνο διαγράφεται το μέλλον των τροπικών δασών της Βραζιλίας. Το Κοινοβούλιο της χώρας ενέκρινε ένα νέο δασικό νονοσχέδιο που φαίνεται να αποδυναμώνει την προστασία των δασών της. Με 184 από το σύνολο των 274 ψήφων εγκρίθηκε την περασμένη Τετάρτη το σχέδιο αναθεώρησης του βραζιλιάνικου Δασικού Κώδικα (Codigo Florestal) προκαλώντας κλυδωνισμούς στο κυβερνητικό μέτωπο.

Μια αμφιλεγόμενη αγροτική μεταρρύθμιση


Οι πρόσφατες τροπολογίες δεν περιέχουν σχεδόν κανένα από τα σημεία της αρχικής πρότασης νόμου της Προέδρου της χώρας Ντίλμα Ρούσεφ. Η εξέλιξη αυτή έχει πάρει έντονη πολιτική χροιά, θεωρούμενη από ευρύτερους κυβερνητικούς και αντιπολιτευτικούς κύκλους ως προσωπική αποτυχία της Ρούσεφ. Όλα αυτά ενόψει της συνδιάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για την Αειφόρο Ανάπτυξη «Ρίο +20», η οποία έχει προγραμματιστεί για τον ερχόμενο Ιούνιο.

Οι τροποποιήσεις του Δασικού Κώδικα αφορούν την αγροτική μεταρρύθμιση, την αποψίλωση των τροπικών δασών, το αίτημα των αγροτών για αναδασμό της γης, αλλά και την παροχή αμνηστίας σε αγρότες που έχουν καταδικαστεί στο παρελθόν για παράνομη αποψίλωση και χρήση δασικών εκτάσεων.

Διαμαρτυρίες για την καταστροφή των δασών του Αμαζονίου


Σύμφωνα με τους υποστηρικτές του νέου νομοθετικού πλαισίου, τερματίζεται μία μακρά λίστα δικαστικών υποθέσεων για παράνομες αποψιλώσεις τροπικών δασών. Παράλληλα δίνονται νέα αναπτυξιακά κίνητρα στους αγρότες. Εντούτοις οι αντιδράσεις από οικολογικές οργανώσεις είναι εξίσου μαζικές με κύριο αντεπιχείρημα την καταστροφή τεράστιων εκτάσεων τροπικού δάσους και σπάνιων οικοσυστημάτων.

Επίσημα στοιχεία αναφέρουν πως κατά την περίοδο 2010-2011 καταστράφηκαν 6238 τ.μ. δάσους.

«Πρόκειται για την αρχή του τέλους των τροπικών δασών» ανέφερε σε σχετική ανακοίνωσή της η Greenpeace. H καταστροφή των δασών στη Βραζιλία για αγροτικούς και βιομηχανικούς σκοπούς έχει πολλάκις κατηγορηθεί στο παρελθόν ως υπεύθυση για τα 2/3 των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Τόσο η Greenpeace, όσο και η WWF κατηγόρησαν ευθέως τον κυβερνητικό συνασπισμό της χώρας ότι ενδίδει στις πιέσεις του πανίσχυρου αγροτικού λόμπι.

Τις τελευταίες δεκαετίες μεγάλες γεωργικές εκμεταλλεύσεις εμφανίζονται στη θέση εκτάσεων τροπικού δάσους. Σήμερα κυριαρχούν αχανείς φυτείες σόγιας και βοσκοτόπια για βοοειδή. Πολλοί καλλιεργητές και κτηνοτρόφοι έχουν καταλάβει τις επίμαχες περιοχές παράνομα. Ο νέος νόμος προβλέπει επίσης τη δυνατότητα παροχής αμνηστίας σε όσους νέμονται αντίστοιχες εκτάσεις παράνομα.

Παρά το γεγογός ότι το Εργατικό Κόμμα της Ρούσεφ δε στήριξε τις εν λόγω τροποποιήσεις, οι βουλευτές του δεύτερου εταίρου του κυβερνητικού συνασπισμού τις υπερψήφισαν, κλονίζοντας έτσι τις πολιτικές ισορροπίες. Οι υποστηρικτές της Ρούσεφ, αλλά και πλήθος ακτιβιστών αναμένουν μια δυναμική απάντηση από την πλευρά της με την άσκηση προεδρικού βέτο και αναπομπή του επίμαχου νομοσχεδίου εκ νέου στο Κοινοβούλιο.

ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ